cartografie

"Landkaarten zijn gewoonweg onontbeerlijk", schreef de Nederlandse cartograaf Joan Blaeu in het voorwoord van zijn Atlas Maior van 1665. Sinds mensenheugenis hebben mensen uit alle culturen kaarten gemaakt. De kaart die op een muur in de neolithische nederzetting in Çatal Hüyÿk (Turkije) is getekend is meer dan 8000 jaar oud; de Bedolina-kaart, uitgebeiteld in een rots in Noord-Italië, dateert uit de Bronstijd rond 1200 vChr; de Romeine generaal Marcus Agrippa liet in marmer een wereldkaart uitbeitelen om naast de Via Flaminia te zetten. Andere culturen, met name China en de Islamwereld, hebben ook belangrijke cartografische tradities. Het was echter Europa waar door een samenloop van omstandigheden de kaartvervaardiging een snelle en aanhoudende ontwikkeling doormaakte; een ontwikkeling waarin Nederlandse cartografen een belangrijke rol speelden.

Met deze pagina wil ik u voorbeelden laten zien van enorme hoeveelheid antieke of historische kaarten die inmiddels via internet te bekijken zijn. Via universiteitsbibliotheken, zoals in Amsterdam en Utrecht, en de Kon. Bibliotheek in Den Haag, kunt u zulke kaarten ook in het echt bewonderen. De techniek maakt het echter mogelijk om de kaarten, vaak tot in de kleinste details, op uw computerscherm te bekijken. Het is onmogelijk om alle websites hier te vermelden. U kunt afzonderlijke kaarten bekijken of bladeren in online atlassen of op ontdekkingstocht gaan in digitale kaartenverzamelingen zoals van Campell , Rumsey of de Bibliotheek van het Amerikaanse Congres. Via veel websites kunt u weer verder zoeken. Ik hoop dat u genoegen beleeft aan deze keus van de historische cartografie. Voor de meer moderne cartografie zijn andere pagina's beschikbaar: kijk in de rubriek Meer themapagina's.